۱۰۰ شرکت در سال ۱۴۰۲ برای تولید گوشی تلفن همراه درخواست مجوز کرده و با دریافت برخی حمایتها و تسهیلات، فعالیت خود را آغاز کردهاند». اینها صحبتهای «سید حسین سادات حسینی»، رئیس کمیسیون تخصصی موبایل و لوازم جانبی اتاق اصناف است؛ همان شخصی که اندکی قبل گفته بود:
واردکنندههای مونتاژکار خود را بهعنوان تولیدکننده معرفی کردهاند و به دنبال ایجاد انحصار در بازار هستند.
هرچند ممکن است همه این شرکتها، محصولشان را به بازار عرضه نکرده باشند اما ۱۰۰ واحد تولیدکننده موبایل عدد بسیار بالایی است، نهفقط برای کشوری مانند ایران، بلکه برای پیشروترین کشورهای این حوزه. برای درک بیشتر شگفتی این میزان تولیدکننده داخلی، بد نیست بدانید طبق اعلام مؤسسه تحقیقاتی Counterpoint، درحالحاضر ۲۵۰ برند تولیدکننده موبایل در سراسر جهان فعال هستند، درحالیکه این رقم در سال ۲۰۱۷ حدود ۷۰۰ برند بوده است. میبینیم که نهتنها با گذشت زمان، تولیدکنندگان موبایل رشد نکردهاند، بلکه اکثر آنها به این نتیجه رسیدهاند که بهتر است درهای کارخانهشان را ببندند و در این جمع، نامهای بزرگی مانند الجی، مایکروسافت و زیمنس هم به چشم میخورد.
در فهرست ۲۵۰ تولیدکننده جهانی موبایل، تنها نامهای GLX، صاایران، ایکسویژن و جیپلاس از ایران دیده میشود. اگر ۹۶ تولیدکننده دیگر ایرانی را در میان ۲۵۰ برند در سراسر جهان در نظر بگیریم، به این معنی است که ۲۹ درصد تولیدکنندگان موبایل دنیا در ایران هستند.
کره جنوبی تنها یک برند تولیدکننده گوشی دارد
اوضاع از این هم عجیبتر است. کره جنوبی درحالحاضر تنها یک برند تولیدکننده تلفن همراه دارد: سامسونگ که پرتکرارترین نام در سراسر جهان است. در ژاپن ۱۲ برند فعالیت میکنند و این رقم در آمریکا، ۱۱ است. تنها ۴۰ کشور از حدود ۲۰۰ کشور در جهان موبایل تولید میکنند.
۱۰۰ تولیدکننده موبایل در ایران بیش از آنکه شگفتانگیز باشد، نگرانکننده است. نهادهای مختلف دولتی و غیردولتی چندین سال است بر طبل تولید موبایل داخلی میکوبند اما این بار انگار شرایط متفاوت است و عزمی جزم برای تسلط موبایل ایرانی بر بازار وجود دارد. علاوه بر اینها، بر اساس تکلیف قانونی «طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات» تا سال ۱۴۰۴ باید ۲۰ درصد بازار تلفن همراه در دست گوشیهای ایرانی با سیستمعامل داخلی باشد.
در این شرایط طبیعی است مردم نگران باشند بلای بازار لوازمخانگی و خودرو، این بار موبایلهایشان را نشانه بگیرد. البته گله مردم از خودرو و لوازمخانگی در مورد کیفیت و قیمت است اما زمانی که صحبت از دستگاهی مانند موبایل میشود، دغدغههای امنیتی، محدودیت و قطعی اینترنت، حریم خصوصی و مانند اینها هم مطرح میشود.
درست مانند شبکه ملی اطلاعات که بسیاری به آن طرح ملی کردن و بستن اینترنت میگویند، مسئولان، از هر طیف و جناح سیاسی تنها تکذیب میکنند ولی نمیشود مردم را برای این نگرانیهایشان سرزنش کرد، چراکه اگر روزی واردات موبایل خارجی محدود شود یا تعرفههای سنگین برای واردات وضع کنند، شاید بسیاری از مردم ناراضی باشند اما هیچکس تعجب نخواهد کرد زیرا اولین بار نخواهد بود که با چنین ممنوعیتهایی مواجه میشوند.
